Οι ρίζες της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης και όλα όσα πρέπει να ξέρετε
Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή πυροδότησαν έναν νέο γύρο συγκρούσεων στην πολύπαθη περιοχή, εμπλέκοντας σε αυτή τη φάση, εκτός από την Παλαιστινή, τον Λίβανο και τη Συρία.
Η αρχή του κακού για τα όσα συμβαίνουν σήμερα έγινε πριν από περίπου έναν χρόνο όταν η Χαμάς εισέβαλε στο Ισραήλ, παίρνοντας ομήρους, ανοίγοντας τον Ασκό του Αιόλου. Όμως οι ρίζες αυτής της σύγκρουσης είναι παλαιότερες και βαθύτερες.
Από τη μία οι ισραηλινές απαιτήσεις για μια ασφαλή πατρίδα σε μία εχθρική Μέση Ανατολή και από την άλλη οι απραγματοποίητη επιθυμία των Παλαιστινίων για ένα δικό τους κράτος.
Η Ιερουσαλήμ, η χρυσή πόλη του παλιού κόσμου, γεμάτη αντίθετες αρχαίες και σύγχρονες μορφές αρχιτεκτονικής. Το ξενοδοχείο King David και στο βάθος διακρίνεται το τείχος της Ιεράς Πόλης με το Όρος των Ελαιών (1945)
Αρχείου AP
Η αρχή
Το 1947, ενώ η Παλαιστίνη ήταν υπό βρετανική κυριαρχία, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών συμφώνησε σε ένα σχέδιο για τη διχοτόμησή της σε αραβικά και εβραϊκά κράτη και για διεθνή κυριαρχία στην Ιερουσαλήμ. Οι Εβραίοι ηγέτες αποδέχτηκαν το σχέδιο, το οποίο τους έδωσε το 56% της γης. Ο Αραβικός Σύνδεσμος απέρριψε την πρόταση.
Ο ιδρυτής του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ανακήρυξε το σύγχρονο κράτος του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948, μια ημέρα πριν από το προγραμματισμένο τέλος της βρετανικής κυριαρχίας, δημιουργώντας ένα ασφαλές καταφύγιο για τους Εβραίους που διέφυγαν από διώξεις και αναζήτησαν μια εθνική πατρίδα σε γη με την οποία επικαλούνται δεσμούς που χρονολογούνται από την αρχαιότητα.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, η βία είχε ενταθεί μεταξύ των Αράβων, οι οποίοι αποτελούσαν περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού και των Εβραίων. Μια μέρα μετά τη δημιουργία του Ισραήλ, στρατεύματα από πέντε αραβικά κράτη επιτέθηκαν.
Στον πόλεμο που ακολούθησε, περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι έφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, καταλήγοντας στην Ιορδανία, τον Λίβανο και τη Συρία, καθώς και στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Οι Παλαιστίνιοι θρηνούν γι’ αυτό ως «Νάκμπα», ή καταστροφή. Το Ισραήλ αμφισβητεί τον ισχυρισμό ότι έδιωξε τους Παλαιστίνιους.
Οι συμφωνίες ανακωχής σταμάτησαν τις μάχες το 1949, αλλά δεν υπήρξε επίσημη ειρήνη. Οι απόγονοι των Παλαιστινίων που παρέμειναν στον πόλεμο αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ τώρα.
Ο «Πόλεμος των Έξι Ημερών» και η ιστορία των συγκρούσεων
Το 1967, το Ισραήλ έκανε ένα προληπτικό χτύπημα στην Αίγυπτο και τη Συρία, ξεκινώντας τον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη και την αραβική Ανατολική Ιερουσαλήμ από την Ιορδανία, τα Υψίπεδα του Γκολάν από τη Συρία και τη χερσόνησο του Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας από την Αίγυπτο.
Μια ισραηλινή απογραφή του 1967 έθεσε τον πληθυσμό της Γάζας σε 394.000, τουλάχιστον το 60% των οποίων ήταν Παλαιστίνιοι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους.
Το 1973, η Αίγυπτος και η Συρία επιτέθηκαν σε ισραηλινές θέσεις κατά μήκος της διώρυγας του Σουέζ και των υψωμάτων του Γκολάν, ξεκινώντας τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Το Ισραήλ απώθησε και τους δύο στρατούς μέσα σε τρεις εβδομάδες.
Το Ισραήλ εισέβαλε στο Λίβανο το 1982 και χιλιάδες αντάρτες της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) υπό τον Γιάσερ Αραφάτ εκκενώθηκαν από τη θάλασσα μετά από πολιορκία 10 εβδομάδων. Τα ισραηλινά στρατεύματα αποσύρθηκαν από το Λίβανο το 2000.
Το 2005, το Ισραήλ απέσυρε εποίκους και στρατιώτες από τη Γάζα. Η Χαμάς κέρδισε τις κοινοβουλευτικές εκλογές το 2006 και πήρε τον πλήρη έλεγχο της Γάζας το 2007. Μεγάλες μάχες ξέσπασαν μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων μαχητών στη Γάζα το 2006, το 2008, το 2012, το 2014 και το 2021.
Το 2006, οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν μαχητές της Χεζμπολάχ του Λιβάνου συνέλαβαν δύο ισραηλινούς στρατιώτες στην περιοχή των συνόρων και το Ισραήλ ξεκίνησε στρατιωτική δράση, προκαλώντας έναν πόλεμο έξι εβδομάδων.
Υπήρξαν επίσης δύο παλαιστινιακές ιντιφάντες, ή εξεγέρσεις, από το 1987 έως το 1993 και από το 2000 έως το 2005. Στη δεύτερη, η Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές μαχητικές ομάδες πραγματοποίησαν βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στο Ισραήλ και το Ισραήλ πραγματοποίησε επιθέσεις με τανκς και αεροπορικές επιδρομές σε παλαιστινιακές πόλεις.
Έκτοτε, υπήρξαν αρκετοί γύροι εχθροπραξιών μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, η οποία αρνείται να αναγνωρίσει το Ισραήλ και θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από το Ισραήλ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες. Η Χαμάς λέει ότι οι ένοπλες δραστηριότητές της είναι αντίσταση κατά της ισραηλινής κατοχής.
Απόπειρες ειρήνης
Το 1979, η Αίγυπτος έγινε το πρώτο αραβικό κράτος που υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ, βάσει της οποίας η χερσόνησος του Σινά επέστρεψε στην αιγυπτιακή κυριαρχία.
Το 1993, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν και ο ηγέτης της PLO Αραφάτ αντάλλαξαν χειραψία για τις Συμφωνίες του Όσλο που καθιέρωσαν περιορισμένη παλαιστινιακή αυτονομία στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Το 1994, το Ισραήλ υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με την Ιορδανία. Αλλά μια σύνοδος κορυφής έξι χρόνια αργότερα, στην οποία συμμετείχαν ο Αραφάτ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Εχούντ Μπαράκ και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον στο Καμπ Ντέιβιντ, απέτυχε να εξασφαλίσει μια τελική ειρηνευτική συμφωνία.
Το 2002, ένα προτεινόμενο σχέδιο του Αραβικού Συνδέσμου προσέφερε στο Ισραήλ ομαλές σχέσεις με όλες τις αραβικές χώρες με αντάλλαγμα την πλήρη απόσυρση από τα εδάφη που κατέλαβε στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής το 1967, τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους και μια «δίκαιη λύση» για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Η παρουσίαση του σχεδίου επισκιάστηκε από τη Χαμάς, η οποία ανατίναξε ένα ισραηλινό ξενοδοχείο γεμάτο επιζώντες του Ολοκαυτώματος κατά τη διάρκεια ενός πασχαλινού γεύματος.
Περαιτέρω παλαιστινιακές-ισραηλινές ειρηνευτικές προσπάθειες έχουν σταματήσει από το 2014.
Υπό τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ το 2020, το Ισραήλ κατέληξε σε συμφωνίες γνωστές ως Συμφωνίες του Αβραάμ για την εξομάλυνση των σχέσεων με πολλά αραβικά κράτη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν και του Μαρόκου.
Οι Παλαιστίνιοι σταμάτησαν να συναλλάσσονται με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, όταν αναγνώρισαν ως την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του μελλοντικού κράτους τους.
Το Κατάρ και η Αίγυπτος ενήργησαν ως μεσολαβητές στον τελευταίο πόλεμο, εξασφαλίζοντας μια εκεχειρία στα τέλη του περασμένου έτους που διήρκεσε επτά ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ορισμένοι όμηροι που κρατούνταν από τη Χαμάς ανταλλάχθηκαν με αιχμαλώτους που κρατούνταν από το Ισραήλ και περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια εισέρρευσε στη Γάζα.
Μήνες συνομιλιών για μια περαιτέρω εκεχειρία στη Γάζα έχουν μέχρι στιγμής αποδειχθεί άκαρπες, περιστρέφοντας τα ίδια θέματα.
Ποια είναι τα κύρια ισραηλινο – παλαιστινιακά ζητήματα
Λύση δύο κρατών: Μια συμφωνία που θα δημιουργούσε ένα κράτος για τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα μαζί με το Ισραήλ. Ο Νετανιάχου λέει ότι το Ισραήλ πρέπει να έχει έλεγχο ασφαλείας σε όλη τη γη δυτικά του ποταμού Ιορδάνη, κάτι που θα απέκλειε ένα κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος.
Εποικισμοί: Οι περισσότερες χώρες θεωρούν παράνομους τους εβραϊκούς οικισμούς που χτίστηκαν σε γη που κατέλαβε το Ισραήλ το 1967. Το Ισραήλ το αμφισβητεί αυτό και επικαλείται ιστορικούς και βιβλικούς δεσμούς με τη γη. Η συνεχιζόμενη επέκταση των οικισμών είναι ένα από τα πιο επίμαχα ζητήματα μεταξύ του Ισραήλ, των Παλαιστινίων και της διεθνούς κοινότητας.
Ιερουσαλήμ: Οι Παλαιστίνιοι θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία περιλαμβάνει τις περιτειχισμένες τοποθεσίες της Παλιάς Πόλης, ιερές για τους μουσουλμάνους, τους εβραίους και τους χριστιανούς, να είναι η πρωτεύουσα του κράτους τους. Το Ισραήλ λέει ότι η Ιερουσαλήμ πρέπει να παραμείνει η «αδιαίρετη και αιώνια» πρωτεύουσά του.
Πρόσφυγες: Σήμερα περίπου 5,6 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι πρόσφυγες – κυρίως απόγονοι εκείνων που έφυγαν το 1948 – ζουν στην Ιορδανία, το Λίβανο, τη Συρία, την κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη και στη Γάζα. Περίπου οι μισοί από τους καταγεγραμμένους πρόσφυγες παραμένουν ανιθαγενείς, σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Εξωτερικών, πολλοί από τους οποίους ζουν σε συνωστισμένους καταυλισμούς.
Οι Παλαιστίνιοι απαιτούν εδώ και καιρό να επιτραπεί στους πρόσφυγες και στα εκατομμύρια των απογόνων τους να επιστρέψουν. Το Ισραήλ λέει ότι οποιαδήποτε επανεγκατάσταση Παλαιστινίων προσφύγων πρέπει να γίνει εκτός των συνόρων του.
Πηγή
VIA: Πηγή Άρθρου
