Απόρριψη πρότασης αντιπολίτευσης για απαγόρευση εξόρυξης λιθίου στη Σερβία

Η σερβική Βουλή καταψήφισε την πρόταση που κατέθεσε η αντιπολίτευση για απαγόρευση της εξόρυξης λιθίου και βορίου. Εναντίον της πρότασης ψήφισαν 128 βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού του οποίου ηγείται το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα ενώ την υπερψήφισαν 84 βουλευτές της αντιπολίτευσης. Η συζήτηση για την εξόρυξη λιθίου ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα με την αντιπολίτευση να επισημαίνει τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει για το περιβάλλον η εξόρυξη λιθίου. Οι ανησυχίες της αντιπολίτευσης βασίστηκαν σε εκθέσεις επιστημονικών κύκλων όπως και στην γνωμάτευση της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημόνων όπου χαρακτηρίζεται «βρώμικη» η διαδικασία για την εξαγωγή λιθίου. Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για την χρήση εκατοντάδων χιλιάδων τόνων θειικού οξέος που θα χρησιμοποιείται σε ετήσια βάση για την επεξεργασία του ορυκτού που περιέχει λίθιο. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα με την κατασκευή στεγανών δεξαμενών που δεν θα επιτρέπουν την διαρροή των χημικών στο υπέδαφος.

Στη δυτική Σερβία εντοπίστηκαν το 2004 τεράστια κοιτάσματα λιθίου. Το 2018 η σερβική κυβέρνηση έδωσε άδεια εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στον αυστραλο-βρετανικό κολοσσό Rio Tinto. Το 2021 ωστόσο αναγκάστηκε να ανακαλέσει την άδεια εξαιτίας των κοινωνικών αντιδράσεων με καθημερινές διαδηλώσεις και αποκλεισμούς δρόμων στο Βελιγράδι και άλλες πόλεις. Στις αρχές του 2024 ανακοινώθηκε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο ανανέωσης της σύμβασης με την Rio Tinto για την εξόρυξη λιθίου γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Παράλληλα δυτικές χώρες και κυρίως η Γερμανία ενεθάρρυναν την σερβική κυβέρνηση να προχωρήσει στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιθίου. Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία διαβλέπει στο σερβικό λίθιο την ευκαιρία απεξάρτησης από την Κίνα. Τα κοιτάσματα που βρέθηκαν στην Σερβία υπολογίζεται ότι θα καλύψουν το 70% των αναγκών της Ευρώπης σε λίθιο.

Με την ψηφοφορία στη Βουλή ανοίγει ο δρόμος για να ξεκινήσει η εξόρυξη λιθίου στη δυτική Σερβία. Για την έναρξη λειτουργίας του μεταλλείο μπορεί να χρειαστεί να περάσουν και δύο χρόνια αναφέρουν κυβερνητικοί παράγοντες.