Αναταράξεις στον κύκλο του νερού: Η επικίνδυνη ανισορροπία – Το παράδοξο σύστημα που ρυθμίζει τα ύδατα του πλανήτη μας

Η ανθρωπότητα έχει βγάλει εκτός ισορροπίας τον παγκόσμιο κύκλο του νερού «για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία», τροφοδοτώντας έναν αυξανόμενο υδάτινο όλεθρο που θα καταστρέψει τις οικονομίες, την παραγωγή τροφίμων και τις ζωές ανθρώπων και ζώων, σύμφωνα με νέα έκθεση – ορόσημο στο είδος της.

Δεκαετίες καταστροφικής χρήσης της γης και κακοδιαχείρισης των υδάτων συγκρούστηκαν με την ανθρωπογενή κλιματική κρίση για να ασκήσουν «άνευ προηγουμένου πίεση» στον παγκόσμιο κύκλο του νερού, αναφέρει η έκθεση που δημοσιεύθηκε χθες Τετάρτη από την Παγκόσμια Επιτροπή για την Οικονομία του Νερού, μια ομάδα διεθνών ηγετών και εμπειρογνωμόνων.

Ως κύκλος του νερού χαρακτηρίζεται το πολύπλοκο σύστημα με το οποίο το νερό κινείται γύρω από τη Γη. Το νερό εξατμίζεται από το έδαφος – μεταξύ άλλων από λίμνες, ποτάμια και φυτά – και ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα, σχηματίζοντας μεγάλους ποταμούς υδρατμών που μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις, πριν κρυώσουν, συμπυκνωθούν και τελικά πέσουν πίσω στο έδαφος ως βροχή ή χιόνι.

Οι διαταραχές στον κύκλο του νερού προκαλούν ήδη δεινά. Σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν λειψυδρία . Οι καλλιέργειες συρρικνώνονται και οι πόλεις βυθίζονται καθώς τα υπόγεια ύδατα από κάτω τους στεγνώνουν.

Οι συνέπειες θα είναι ακόμη πιο καταστροφικές χωρίς επείγουσα δράση.

Η κρίση του νερού απειλεί περισσότερο από το 50% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και κινδυνεύει να μειώσει κατά μέσο όρο 8% από το ΑΕΠ των χωρών έως το 2050, με πολύ υψηλότερες απώλειες έως και 15% να προβλέπονται σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, αναφέρει η έκθεση.

• «Για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, ωθούμε τον παγκόσμιο κύκλο του νερού εκτός ισορροπίας», δήλωσε ο Johan Rockström, συμπρόεδρος της Παγκόσμιας Επιτροπής για την Οικονομία του Νερού .

Η έκθεση κάνει διάκριση μεταξύ του «γαλάζιου νερού» – του νερού στις λίμνες, στους ποταμούς και και στους υδροφορείς – και  του «πράσινου νερού», της υγρασίας που αποθηκεύεται στα εδάφη και τα φυτά.

Ενώ η παροχή πράσινου νερού έχει αγνοηθεί εδώ και καιρό, είναι εξίσου σημαντική για τον κύκλο του νερού, λέει η έκθεση, καθώς επιστρέφει στην ατμόσφαιρα όταν τα φυτά απελευθερώνουν υδρατμούς, παράγοντας περίπου το ήμισυ του συνόλου των βροχοπτώσεων στη γη.

• Οι διαταραχές στον κύκλο του νερού είναι «βαθιά συνυφασμένες» με την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με την έκθεση.

Η σταθερή παροχή πράσινου νερού είναι ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη της βλάστησης που μπορεί να αποθηκεύσει άνθρακα που θερμαίνει τον πλανήτη. Αλλά η ζημιά που προκαλούν οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής υγροτόπων και της καταστροφής των δασών, εξαντλεί αυτές τις καταβόθρες άνθρακα και επιταχύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη. Με τη σειρά της, η θερμότητα που τροφοδοτείται από την κλιματική αλλαγή στεγνώνει εκτάσεις, μειώνει την υγρασία και αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιάς.

Η κρίση γίνεται πιο οξεία λόγω της τεράστιας ανάγκης για νερό.

Η έκθεση υπολογίζει ότι, κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι χρειάζονται τουλάχιστον περίπου 4.000 λίτρα την ημέρα για να ζήσουν μια «αξιοπρεπή ζωή», πολύ πάνω από τα 50 έως 100 λίτρα που λένε τα Ηνωμένα Έθνη ότι χρειάζονται για βασικές ανάγκες και περισσότερα από όσα θα μπορούν να παρέχουν οι περισσότερες περιφέρειες από τοπικές πηγές.

Ο Ρίτσαρντ Άλαν, καθηγητής επιστήμης του κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ της Αγγλίας, λέει ότι η έκθεση «δίνει μια ζοφερή εικόνα της ανθρωπογενούς διαταραχής του παγκόσμιου κύκλου του νερού, του πιο πολύτιμου φυσικού πόρου που τελικά συντηρεί τη ζωή μας».

Η κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω της καλύτερης διαχείρισης των φυσικών πόρων και των τεράστιων περικοπών στη ρύπανση από τη θέρμανση του πλανήτη, είπε στο CNN.

Οι συντάκτες της έκθεσης λένε ότι οι παγκόσμιες κυβερνήσεις πρέπει να αναγνωρίσουν τον κύκλο του νερού ως «κοινό αγαθό» και να τον αντιμετωπίσουν συλλογικά.

Οι χώρες εξαρτώνται η μία από την άλλη, όχι μόνο μέσω λιμνών και ποταμών που εκτείνονται στα σύνορα, αλλά και λόγω του νερού στην ατμόσφαιρα, το οποίο μπορεί να διανύσει τεράστιες αποστάσεις – που σημαίνει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε μια χώρα μπορούν να διαταράξουν τις βροχοπτώσεις σε μια άλλη.

Με πληροφορίες από CNN

Ο αστροναύτης φοράει Prada: Το στυλ του ιταλικού οίκου πολυτελείας θα ντύσει την επόμενη αποστολή της NASA στη Σελήνη [videos]