Επιστήμονες που πειραματίζονται σε ποντίκια, έχουν καταλήξει στο ποια κύτταρα ευθύνονται για την πιο κοινή και πιο επιθετική μορφή καρκίνου, τον καρκίνο των ωοθηκών. Εάν η ανακάλυψη από τις ωοθήκες των ποντικών επεκταθεί και στις σάλπιγγες των ανθρώπων, θα μπορούσε να προσφέρει έγκαιρη ανίχνευση θανατηφόρων υψηλού βαθμού ορώδους καρκινώματος των ωοθηκών (HGSOC), από το οποίο χάνουν τη ζωή τους οι περισσότεροι που νοσούν, μέσα σε 5 χρόνια από την ανίχνευση.
Εδώ και πάνω από 10 χρόνια, άρχισε να γίνεται γνωστό πως οι περισσότεροι καρκίνοι των ωοθηκών δεν ξεκινούν από εκεί, αλλά από τις σάλπιγγες. Όσο περνούσαν τα χρόνια, οι επιστήμονες έβρισκαν όλο και περισσότερες βλάβες στα άκρα των σαλπιγγών, που συνδέονται γενετικά με τους όγκους στις ωοθήκες. Ακόμα, τα ακριβή κύτταρα εντός των σαλπίγγων που είναι υπεύθυνα για το HGSOC είναι άγνωστα.
Πρόκειται για έναν καρκίνο που δεν δίνει έγκαιρα συμπτώματα, ώστε να το καταλάβουν οι ασθενείς και οι γιατροί. Μέχρι και σήμερα περίπου το 80 τοις εκατό των περιπτώσεων HGSOC εντοπίζονται σε προχωρημένο στάδιο όταν οι επιλογές θεραπείας είναι περιορισμένες.
«Η ανίχνευση και η θεραπεία του HGSOC σε πρώιμα στάδια θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενών με αυτήν την κακοήθεια», εξηγούν οι ερευνητές με επικεφαλής τον παθολόγο του Πανεπιστημίου Cornell, Alexander Nikitin.
«Ωστόσο, ο εντοπισμός νέων διαγνωστικών δεικτών και θεραπευτικών στόχων εμποδίζεται από την ανεπαρκή γνώση μας σχετικά με τα κύτταρα από τα οποία προέρχεται το HGSOC και τους μηχανισμούς που κρύβουν την έναρξη της νόσου».
Μια μελέτη του 2013 από τον Nikitin και τους συνεργάτες του εντόπισε βλαστοκύτταρα στις ωοθήκες που μπορεί να οδηγήσουν σε HGSOC, αλλά η πιο πρόσφατη μελέτη τους σε ποντίκια είναι η πρώτη που εντόπισε κύτταρα επιρρεπή σε καρκίνο στον ωοθηκικό πόρο.
Μάλιστα, όλα αυτά τα χρόνια, ο Nikitin και η ομάδα του έχουν μελετήσει και απαριθμήσει όλους τους τύπους κυττάρων που βρέθηκαν στην περιοχή, για πρώτη φορά.
«Το ερώτημα ήταν, σε ποιο βαθμό όλα τα κύτταρα συμβάλλουν στον καρκίνο των ωοθηκών», εξηγεί ο Nikitin.
Σε αντίθεση με τις ωοθήκες, οι πιο επιρρεπείς σε καρκίνο ιστοί των σαλπιγγών του ποντικού δεν ήταν βλαστοκύτταρα.
Η ομάδα βρήκε πως οι μονάδες που ήταν πιο επιρρεπείς στον καρκίνο, ήταν κύτταρα που είχαν προηγηθεί. Είναι τα μεταβατικά κύτταρα που βρίσκονται στον δρόμο για να γίνουν βλεφαροειδή κύτταρα από βλαστοκύτταρα. Αυτά σχηματίζουν κοντές μεμβράνες, που μοιάζουν με τρίχες και βοηθούν στην ώθηση των ωοκυττάρων κατά μήκους της σάλπιγγας του ποντικιού ή μέσω των σαλπιγγών στον άνθρωπο. Δύο γενετικές μεταλλάξεις που σχετίζονται με το HGSOC, ωστόσο, φαίνεται να προκαλούν κάποιο πρόβλημα σε αυτά τα προ-πηκτοειδή κύτταρα.
Η ομάδα ανακάλυψε πως όταν οι μεταλλάξεις είναι παρούσες σε ποντίκια, τα προ-πηκτοειδή κύτταρα στις σάλπιγγες οδηγούν σε αποτελεσματικό σχηματισμό καρκίνου. Αυτό υποδηλώνει πως υπάρχει σχέση ανάμεσα στην ρύθμιση του σχηματισμού βλεφαρίδων στους μητρικούς σωλήνες και του καρκίνου των ωοθηκών. Παράλληλα, έχει πολύ ενδιαφέρον πως τα προβλήματα με τα βλεφαρογόνα, συνδέονται και με τον καρκίνο του παγκρέατος.
Xiaomi HyperOS 2.0: Το νέο κέντρο ελέγχου
Εάν και στον άνθρωπο έχουμε παρόμοια κύτταρα που μπορούν να ανιχνευθούν, τότε η ανακάλυψη θα σώσει αμέτρητες ζωές στο μέλλον.
Βέβαια, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για τον μηχανισμό σχηματισμού των όγκων στις ωοθήκες, όπως επίσης και για την επιβεβαίωση πως ο ίδιος μηχανισμός υπάρχει και τον άνθρωπο.
«Όχι μόνο εντοπίσαμε κύτταρα από όπου προέρχεται ο καρκίνος», λέει ο Nikitin, «αλλά εντοπίσαμε μηχανισμούς που μπορούν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για νέα θεραπευτικά και νέα διαγνωστικά εργαλεία».
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Nature.
