Γράφει ο Δημήτρης Τρύφος*
Η Υπογονιμότητα, δηλαδή η αδυναμία επίτευξης εγκυμοσύνης μετά από διάστημα 6-12 μηνών, είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί περίπου το 20% των ζευγαριών.
Στην περίπτωση που μια γυναίκα υποπτεύεται ότι μπορεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας, καλό είναι να γίνει ένας πλήρης διαγνωστικός έλεγχος που περιλαμβάνει:
• Γυναικολογική εξέταση
• Καλλιέργεια κολπικού υγρού
• Κολπικό υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών
• Υπερηχογραφικός έλεγχο ωορρηξίας
• Υπερηχοσαλπιγγογραφία
• Ορμονικό έλεγχο
Ο άνδρας από την πλευρά του, κάνει:
• Εξέταση σπέρματος
• Καλλιέργεια σπέρματος
• Ανδρολογικό υπερηχογράφημα
• Ορμονικό έλεγχο
Όλα τα παραπάνω μπορούν να γίνουν σε επίπεδο ιατρείου ή εργαστηρίου, στην περιοχή της Νέας Μάκρης και παρέχουν πληροφορίες που οδηγούν στη σωστή διάγνωση και στην κατάλληλη θεραπεία.
Αρκετά συχνά δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, αλλά συνδυασμός προβλημάτων, π.χ. ηλικία της γυναίκας και υπογόνιμο σπέρμα.
Ενίσχυση της γονιμότητας
Ο εξειδικευμένος ιατρός αναπαραγωγής μπορεί να χορηγήσει τα κατάλληλα κατά περίπτωση συμπληρώματα ή φάρμακα ενίσχυσης της γυναικείας γονιμότητας με βελτίωση της ποιότητας των ωαρίων, ενίσχυση της ωορρηξίας, ενίσχυση της αντρικής γονιμότητας με βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος, μέσω συμπληρωμάτων ή φαρμάκων ενίσχυσης.
Γίνεται εξειδικευμένος έλεγχος μικροβιώματος ενδομητρίου που ενοχοποιείται για την γυναικεία υπογονιμότητα.
Μετά την ολοκλήρωση του διαγνωστικού ελέγχου προτείνεται ένα λογικό διάστημα αναμονής 3 έως 6 μηνών, με οδηγίες σχετικά με την αγωγή και τις επαφές.
Θεραπευτική προσέγγιση
Εφόσον δεν επιτευχθεί εγκυμοσύνη με φυσική σύλληψη, προτείνεται η θεραπευτική, προσέγγιση αρχικά με πρόκληση και παρακολούθηση πολλαπλής ωορρηξίας και κατευθυνόμενες επαφές για 3 μήνες.
Στο πρόγραμμα αυτό δίδεται στη γυναίκα φαρμακευτική αγωγή, ώστε να παράγει στον ίδιο κύκλο πολλά ωάρια (2-5) αντί για ένα που είναι στον φυσικό κύκλο, γίνεται υπερηχογραφική παρακολούθηση της ανάπτυξής τους και φαρμακευτική πρόκληση ωορρηξίας συγκεκριμένη μέρα ή/και ώρα και δίνεται οδηγία για επαφή.
Το ποσοστό επιτυχίας στα υπογόνιμα ζευγάρια είναι ~10% ανά κύκλο.
Σπερματέγχυση
Εφόσον δεν υπάρχει αποτέλεσμα, προτείνεται η πρόκληση ωορρηξίας και σπερματέγχυση για 2 μήνες.
Στο πρόγραμμα αυτό, η πρώτη φάση είναι ίδια απλώς αντί για κατευθυνόμενη επαφή, ο άντρας δίνει σπέρμα στο κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης, γίνεται επεξεργασία και βελτίωση του στο εργαστήριο και μεταφέρεται στη μήτρα.
Το ποσοστό επιτυχίας της σπερματέγχυσης είναι ~20% ανά κύκλο και φυσικά κυμαίνεται κατά περίπτωση ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας, την ανταπόκριση των ωοθηκών στην φαρμακευτική πρόκληση ωορρηξίας, την ποιότητα του ενδομητρίου, τον συγχρονισμό της σπερματέγχυσης με την ωορρηξία και την ποιότητα του σπέρματος.
Εξωσωματική γονιμοποίηση
Εφόσον πάλι δεν υπάρχει αποτέλεσμα, προτείνεται στο ζευγάρι να ακολουθήσει πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF). Η διάρκειά του είναι περίπου 2 εβδομάδες. Στη πρώτη εβδομάδα γίνεται φαρμακευτική θεραπεία της γυναίκας με μία υποδόρια ένεση ανά ημέρα.
Στο τέλος της πρώτης εβδομάδας αρχίζει η παρακολούθηση ωορρηξίας και στο τέλος της δεύτερης, γίνεται στο κέντρο εξωσωματικής η ωοληψία. Παράλληλα, ο άντρας δίνει σπέρμα στο εργαστήριο που θα χρησιμοποιηθεί για την γονιμοποίηση των ωαρίων.
Την επόμενη μέρα το ζευγάρι ενημερώνεται για τον αριθμό των γονιμοποιημένων ωαρίων (εμβρύων). Η γυναίκα ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή για βελτίωση της υποδεκτικότητας του ενδομητρίου και 3 ή 5 μέρες μετά γίνεται η εμβρυομεταφορά στον χώρο του χειρουργείου χωρίς αναισθησία.
Συνήθως γίνεται την 5η μέρα στο στάδιο της βλαστοκύστης που έχει γενικά υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας. Μεταφέρονται έως δύο έμβρυα σε γυναίκες ηλικίας έως 39 ετών και έως τρία έμβρυα σε γυναίκες από 40 ετών και άνω. Εφόσον υπάρχουν πλεονάζοντα έμβρυα, γίνεται κρυοσυντήρησή τους για επόμενη προσπάθεια, όπου πραγματοποιείται μόνο εμβρυομεταφορά, δηλαδή η δεύτερη ‒και απλούστερη‒ φάση της εξωσωματικής.
Στη συνέχεια, η γυναίκα ακολουθεί ήπια φαρμακευτική αγωγή παράλληλα με αποφυγή κόπωσης, αν και μπορεί να έχει τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες και να εργάζεται, μέχρι το test κύησης που γίνεται δύο εβδομάδες μετά την εμβρυομεταφορά.
Το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ~30 έως 50% ανά κύκλο και μεγιστοποιείται με την προσοχή στη λεπτομέρεια όσον αφορά σε φαρμακευτική αγωγή, ωοληψία και εμβρυομεταφορά.
Τα κριτήρια για την επιλογή της φαρμακευτικής αγωγής είναι η ηλικία, το ιστορικό ενδεχόμενων προηγούμενων προσπαθειών, η υπερηχογραφική εικόνα των ωοθηκών και οι ορμονικές εξετάσεις.
Σε μερικές περιπτώσεις, αν υπάρχουν προβλήματα υγείας που δεν επιτρέπουν φαρμακευτική αγωγή ή σε γυναίκα μεγάλης ηλικίας (>45ετών), προτείνεται η mini-IVF όπου δεν χορηγούνται φάρμακα, η ωοληψία μπορεί να γίνει χωρίς αναισθησία και έχει σημαντικά χαμηλότερο κόστος, όμως ο προσδοκώμενος αριθμός ωαρίων είναι μέχρι ένα ανά κύκλο σε σύγκριση με τα πολλά ωάρια της εξωσωματικής με φάρμακα.
Στην εποχή μας είναι εξαιρετικά απίθανο ένα υπογόνιμο ζευγάρι να μην μπορεί να αποκτήσει παιδί και είναι πρακτικά σίγουρο ότι, εύκολα ή δύσκολα, με την καθοδήγηση εξειδικευμένου και έμπειρου ιατρού γυναικολόγου αναπαραγωγής θα έχει την χαρά της εγκυμοσύνης και την ευτυχία της δημιουργίας οικογένειας.
* Ο Δημήτρης Τρύφος είναι τ. Διευθυντής Γυναικολογικής κλινικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, τ. Διευθυντής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης και Διευθυντής της myGynClinic στη Νέα Μάκρη
VIA: MarathonPress
